GBC Utrecht zet in op composteermachines na succesvolle pilot

“Aantoonbaar Zero Waste zijn in 2030”, dat is een van de speerpunten van de Werkgroep Circulair van Green Business Club Utrecht Centraal. Om die ambitie te realiseren startte de werkgroep in 2020 het project “Circulaire Afvalstromen”. De doelstelling: voor elke afvalstroom in de kantooromgeving een circulaire oplossing vinden, testen en implementeren bij participanten en bedrijven in Utrecht. Voor 2020 stond swill – organisch afval – op de planning en startte Tivoli Vredenburg en Movares met een pilot.

Elke kantooromgeving heeft organisch afval, afkomstig van bijvoorbeeld de catering. Het betreft dan ook een grote stroom met hoge tonnages. Als dit afval niet gescheiden wordt, belandt het bij het restafval en wordt het verbrand. Er zijn grote vergistingsinstallaties waar swill wordt omgezet tot biogas, maar hier komen wel vervoersbewegingen bij kijken. Verwerken op locatie biedt mogelijkheden. Even leek Corona roet in het eten te gooien toen veel kantoren en cateraars de deuren moesten sluiten. Gelukkig vonden we een partner die slim handelt naar de lagere bezettingsgraad van kantoren, met potentie op te schalen zodra de omstandigheden zich daar weer voor lenen.

Die partner is TEN Composting, producent en verkoper van composteermachines. Zij ontwikkelden de GG-02, een kleine composteermachine die +/- 5 kilo swill per dag kan verwerken. Ideaal tijdens de verlaagde capaciteit in de toenmalige – en ook huidige – lockdown. Werkgroep Circulair zette een pilot op met TEN Composting en testte de machine op een aantal toetsingscriteria.

De pilot: test composteermachine op duurzaamheid, gebruiksgemak en business case

Composteren is een manier om organische afval lokaal te verwerken tot nieuwe grondstof. In de composteermachine van TEN Composting wordt het afval door een unieke combinatie van microben en warmte omgezet in compost. Dit gebeurt binnen 24 uur en gaat volledig automatisch. Het volume van het afval neemt met 90% af. In de kantine van Movares en de keuken van Tivoli Vredenburg testte participanten de machines.  Aan de hand van de pilot werden verschillende hypotheses getest.

Duurzaamheid: composteren van swill positief effect op het milieu

Het is eenvoudig te zien hoe de composteermachine bijdraagt aan de ambitie van werkgroep ZeroWaste om een aantoonbaar ZeroWaste stationsgebied te realiseren. De composteermachine pakt een afvalstroom en reduceert het volume met 90%. Wat overblijft is een bruikbare grondstof, namelijk compost. Maar hoe draagt een composteermachine bij aan andere duurzame doelstellingen die bedrijven en overheid hebben, zoals bijvoorbeeld de reductie in uitstoot broeikasgassen?

Allereerst reduceert het gebruik van een composteermachine het aantal logistieke bewegingen in een gebied. Swill is een zware stroom, omdat het veel vocht en volume bevat. Zodra je dat lokaal met 90% kunt reduceren tot compost, zitten de afvalbakken minder snel vol en hoeft de afvalverwerker dus minder vaak langs te komen. Sommige bedrijven kunnen de compost zelfs lokaal kwijt in een eigen (dak)tuin of bij werknemers. Dan is er helemaal geen vervoer meer nodig!

Tenslotte is composteren een milieuvriendelijkere manier van het verwerken van swill dan verbranding met restafval. De CO2 emissies van deze manier van composteren (327 kg CO2/t) zijn lager dan de emissies van verbranding (2000 kg CO2 / t)*.

Gebruiksgemak: composteermachine gebruiksvriendelijk en zonder overlast

Een belangrijk tweede criteria in de pilot is gebruiksgemak: hoe eenvoudig werkt het apparaat, kan het personeel de machine zelf gebruiken en zorgt het niet voor (geur)overlast? De machine scoort ruim voldoende op alle opgestelde hypotheses. Bij zowel Movares als Tivoli Vredenburg bleek dat de werknemers eenvoudig met de machine overweg kunnen, dat de machine geen troep achterlaat en dat er geen last is van geuroverlast.

“De machine is de grootte van een prullenbak en bijna even eenvoudig in gebruik. Vooraf hielden we rekening met stank, daarom staat de machine op een afgelegen plek. Maar dit blijkt totaal onnodig”. Aldus Renee van den Heuvel, Hoofd Inkoop en Facility Management bij Movares.

“Wat bovendien erg fijn is is dat je goed kunt opschalen bij TEN Composting”, aldus Aerd de Boode Manager Hospitality van TivoliVredenburg. “De GG-02 bleek voor ons snel te klein, zelfs met de verminderde capaciteit. We zijn nu met TEN Composting in gesprek over het leasen van een grotere machine.”

Business case: terugverdienen afhankelijk van verschillende factoren

Voor Renee van den Heuvel van Movares is de winst simpel: “wij vervoeren helemaal geen swill meer. Al het compost dat uit de machines komt kan ik kwijt in mijn eigen bedrijfstuin en groen dak”. Voor Aerd de Boode ligt de business case iets genuanceerder. “Wij zijn in gesprek met De Clique over het ophalen van het compost, want we kunnen het zelf niet volledig kwijt. Wellicht is een swill centrifuge een betere oplossing, dan reduceren we in iedere geval het volume met 90% maar vindt de compostering plaats bij De Clique. Samen met De Clique zijn we bezig met het sluiten van de business case zodat we niet meer betalen dan we deden. En dat is een mooie winst, want we hebben nu 100% zekerheid dat ons afval duurzaam en circulair verwerkt wordt”.

De Clique is een Utrechts bedrijf dat gescheiden biostromen zoals koffiedik, snij – en voedselresten CO2-neutraal ophaalt. Deze grondstoffen vormen zo de basis voor nieuwe producten. Productontwikkeling van onder andere brood, zeep en bier vindt plaats bij partners van De Clique en op eigen locatie. Een volledig circulaire oplossing dus!

En nu verder: kennis delen en impact opschalen

Zowel bij Movares als bij Tivoli Vredenburg zijn ze positief over hun ervaring met de composteermachine en hebben inmiddels een machine aangeschaft of zijn in gesprek over het leasen van een grotere variant. Dat betekent een geslaagde pilot. De vervolgstap van de Werkgroep Circulair is om meer participanten en bedrijven in Utrecht te enthousiasmeren voor en faciliteren met de circulaire verwerking van swill.

Donderdagmiddag 4 maart is er een GBCU Café waarin de werkgroep alle kennis over circulaire én lokale verwerking van swill deelt.

Op het programma staat onder andere:

• De stap vóór het composteren: hoe zamel je Swill gescheiden in?
• De composteermachine: ervaringen, tips en uitleg over de werking ervan
• De stap na het composteren: wat te doen met jouw compost?
• Aanbod vanuit GBC Utrecht Centraal: een plug&play plan voor jouw Swill-stroom

 Wil jij aan de slag met het circulair verwerken van jouw afvalstroom swill? Meld je dan nu aan voor het GBCU Café op donderdag 4 maart van 16.00 – 18.00. 

*Deze getallen komen uit een onderzoek naar de CO2 emissie van een Oklin Green kitchen waste Composter. Dit is een andere – maar vergelijkbare – machine. Bovendien zijn de cijfers relatief oud. We werken momenteel aan een meer recent onderzoek en daarmee meer betrouwbare cijfers.