Polderdak

Het Polderdak Zuidas is het eerste dak dat primair een alternatieve waterberging is en daarnaast de voordelen heeft van een groen dak. De essentie van de constructie is een dijk met afsluitbare openingen en dragers voor het groene dak. Het regenwater wordt tegengehouden door de dijk en tijdelijk vastgehouden onder het groen. Na de bui loopt het water langzaam en gecontroleerd weg. Het eerste Polderdak ligt op de creatieve broedplaats Old School in het oostelijk deel van Zuidas.
In 2015 kreeg het Polderdakproject een staartje met het Green Business Challenge Project impROOF. Het team impROOF had zich ten doel gesteld om drie bedrijven in Zuidas zover te krijgen een groen dak te laten aanleggen op hun bedrijfsgebouw. Het team heeft gesprekken gevoerd met verschillende participanten en heeft voor elkaar gekregen dat zowel CBRE, de VU en Houthoff gesprekken zijn aangegaan met de Dakdokters om de mogelijkheden te verkennen voor groene daken op hun gebouwen. Dit heeft op zijn beurt weer bijgedragen aan het project Parkdak Zuidas: 25.000 m2 in 2020. (zie Projecten Water & Groen)

Locatie	Old School, Gaasterlandstraat 3, 1079 RH Amsterdam
Status project	Het Polderdak is in 2013 gerealiseerd en is sindsdien in gebruik
Betrokken partijen	GBC Zuidas, OGA, Zuidas-gemeente Amsterdam, De Dakdokters en Waternet.

"In dichtbebouwde stedelijke gebieden zijn de bouwkosten van een vierkante meter Polderdak goedkoper dan de kosten voor traditionele watercompensatie. Dit creëert een innovatieve win-win situatie voor gebied- en gebouwontwikkelaar. Innovatief? Dit kan een exportproduct zijn!” Christoph Maria Ravesloot, lector Innovatie Bouwproces en Duurzaamheid aan de Hogeschool van Rotterdam

Facts & figures

Procescomplextiteit	Complex
Investering in tijd	Binnen een jaar
Investering in geld	Boven € 25.000
Potentiële impact	Groot
Schaalniveau	Gebouw
Initiatief	Gezamenlijk initiatief
Duurzaamheidthema’s	Groen Water
CO2 besparing	n.v.t
Bijdrage mvo/certificering	Het gebouw Old School is niet BREEAM gecertificeerd, maar een Polderdak heeft wel een grote positieve waarde bij de BREEAM certificering

Projectomschrijving

Ambities en doelstellingen

Waterberging is een steeds meer actueel thema vanwege meer stortbuien nav klimaatverandering. Met het Polderdak wilde GBC Zuidas en hun partners laten zien hoe waterberging kan worden gerealiseerd op duurzame wijze met een sluitende businesscase, en daarbij ook de voordelen van een attractief groen dak. Dit is geslaagd, daar het Polderdak veel (internationale) aandacht heeft getrokken en later ook is toegepast op andere daken in Zuidas, en daarbuiten.

Doelgroep

Voor bedrijven/dakeigenaren en om gemeenten te inspireren de aanleg van dergelijke dagen te stimuleren.

Wat

De essentie van de constructie is een dijk met afsluitbare openingen en dragers voor het groene dak. Het regenwater wordt tegengehouden door de dijk en tijdelijk vastgehouden onder het groen. Na de bui loopt het water langzaam en gecontroleerd weg.
Zo wordt wateroverlast als gevolg van extreme neerslag beperkt. De hoogte van de dijk is afhankelijk van de draagcapaciteit van het gebouw. Polderdak Zuidas heeft een omvang van 1200 m2 en een minimale capaciteit van 84 m3. Dit is vergelijkbaar met de opvangcapaciteit van 210 m2 oppervlaktewater.

Waarom

Deze oplossing is op maat gemaakt voor het dak op Old School door De Dakdokters. Het is een aantrekkelijk voorbeeld dat goed toegankelijk is voor geïnteresseerden en groepen.

Hoe

Netwerkpartners van de GBC Zuidas hadden het concept van alternatieve waterberging op de dakomgeving uitgewerkt. De koppeling aan de gebiedsontwikkeling van Zuidas lag voor de hand, hier was een expliciete waterbergingsopgave aanwezig. GBC Zuidas heeft zich als projectleider van het initiatief opgeworpen en de partijen en middelen bijeen gebracht om het concept van het Polderdak daadwerkelijk te realiseren.

Planning

In het voorjaar van 2013 (Symposium Amsterdam Rainproof) is het concept gepitcht door De Dakdokters en in samenwerking met Waternet uitgewerkt. In een enorme versnelling onder regie van GBC Zuidas is het Polderdak in drie maanden tijd gerealiseerd op de broedplaats Old School en september 2013 opgeleverd. Een delegatie van de Wereldbank geïnteresseerd in innovatieve Nederlandse waterprojecten was de eerste van vele bezoeken aan het Polderdak.

Monitoring

De meerwaarde van de Polderdakomgeving toonde zich al direct na oplevering. Het bleek een magneet voor dakinitiatieven die geïntegreerd konden worden in de Polderdakomgeving. PV-panelen, voedselproductiesystemen, extra biodiverse beplanting en dakopbouwsystemen (extra gebruiksoppervlak). Dit inspireerde de initiatiefnemers tot het creëren van een perspectief op het multifunctionele stedelijke daklandschap: Amsterdam Rooftop Solutions. Samen met nieuwe partners is gewerkt aan een aanvullende businesscase voor de slimme en duurzame inrichting van daken. Monitoring van de waterbergende dakomgeving is door Waternet en de Dakdokters opgepakt en verbonden aan de Community of Practice ‘Meten en Monitoren Groenblauwe daken'.

Beheer & gebruik

De mogelijkheid om het dak van afstand te bedienen met de dynamische kleptechniek maakt de optimale inzet van de waterberging mogelijk. Het beheer is in het contract met De Dakdokters meegenomen. Het tijdelijke karakter van het project (sloop broedplaats voorzien in 2017) van het project maakte veel snelheid mogelijk.

Extra details projectomschrijving

Lessons learned

Juiste combinatie van snelheid, creativiteit en betrokkenheid van verschillende partijen is cruciaal om innovaties te introduceren.

Tips

Kijk goed om je heen in je netwerk welke personen en organisaties je terzijde kunnen staan. Durf snelheid te maken en met een open einde te werken, blijf open staan voor verbeteringen en aanvullingen op het initiatief.

Kosten

Globale kosten van het project kwamen rond de €100K uit. De alternatieve waterbergingsvoorziening heeft met een watervergunning van het Waterschap AGV een economische waarde gekregen, het bespaarde de gebiedsontwikkelaar het graven van oppervlaktewater en het ruimtelijk reserveren hiervan. Zo kan meer gronduitgifte voor stedelijke functies plaatsvinden. In de eerste businesscase was op deze wijze tot 20 maal de investering terug te verdienen. Veel tijd is er in vervolgfases om niet ingestopt door de initiatiefnemers. Dit heeft geleid tot erg veel positieve aandacht in de media en aandacht van internationale delegaties en partijen.

Marktvraag

Het initiatief is uit het netwerk van betrokkenen professionals ontstaan.

Co-financieringsmogelijkheden

Financiering vond plaats via de Zuidas-gemeente Amsterdam als gebiedsontwikkelaar met een waterbergingsopgave, het Onderzoek en Innovatieprogramma van Waternet voor de dynamische kleptechniek en De Daktokters.

Businesscase

Door waterberging op de private ruimte van het dak te verzorgen hoeft er minder of geen oppervlaktewater gegraven te worden bij de stedelijke verdichting van de gebiedsontwikkeling. Dit bespaart kosten voor het graven ervan en maakt meer gronduitgifte voor bebouwing mogelijk.